De Jonge Specialist (DJS) heeft in 2019 samen met 31 andere partijen de Green Deal (2.0): Duurzame zorg voor een gezonde toekomst getekend. Dit was de aanzet voor de oprichting van de werkgroep Groene Geneeskunde. Die heeft een handreiking De Jonge Specialist: groen, groener, groenst opgesteld, die op 1 oktober jl. is gepresenteerd tijdens het DJS-congres. ‘We willen met deze handreiking jonge dokters informeren, inspireren én activeren om een bijdrage te leveren aan het verduurzamen van de zorg’, zegt Astrid van Nieuwkerk.
Wat doet de werkgroep Groene Geneeskunde?
‘We willen artsen onder meer bewuster maken van de grote impact van de zorg op het klimaat. In Nederland is de zorgsector verantwoordelijk voor 7 procent van de totale CO2-uitstoot. Paradoxaal hieraan is dat klimaatverandering een bedreiging is voor de volksgezondheid. Daarnaast willen we a(n)ios vooral inspireren om zelf aan de slag te gaan met duurzaamheid. Met dat doel hebben we zoveel mogelijk duurzame initiatieven in de zorg verzameld en deze als praktische tips gebundeld tot een handreiking.’
Wat staat er in de handreiking?
‘Het is een document van 25 pagina’s vol informatie, praktische tips en interviews met groene voorlopers in de zorg. Het eerste hoofdstuk bevat algemene adviezen en tips waarmee a(n)ios aan de slag kunnen op de werkvloer, of zelf een duurzaam initiatief kunnen beginnen. In de hoofdstukken erna bespreken we vier pijlers: CO2-emissie terugdringen, circulair werken, medicijnresten in oppervlakte- en grondwater verminderen en gezonde leef- en werkomgeving. We onderscheiden drie categorieën: individueel niveau is groen, afdelingsniveau groener en afdelingsoverstijgend groenst. Groen is bijvoorbeeld je eigen mok meenemen, groener kan gaan over het reduceren van afvalstromen door te recyclen en groenst over herbruikbare kleding ziekenhuisbreed.’
Zit groene geneeskunde al in het DNA van de nieuwe generatie artsen?
‘Duurzaamheid zit helaas nog niet in de opleiding, maar steeds meer jonge artsen zijn zich wel bewust van wat anders kan en moet. Het aantal initiatieven groeit. Zo is er inmiddels een Groene Zorg Alliantie, een platform voor groene zorgcommissies. Ook hebben veel ziekenhuizen green teams, vaak bestaande uit verschillende disciplines.’
Wat vond u als werkgroeplid zelf verrassend bij het schrijven van de handreiking?
‘Ik vond het erg leuk om te zien hoeveel mensen al actief met duurzaamheid bezig zijn. Een mooi initiatief is bijvoorbeeld de groene OK. Deze produceert minder afval, scheidt plastic afval, bespaart energie door de luchtzuivering ‘s nachts uit te zetten en herziet de samenstelling van chirurgische setjes, want die bevatten vaak ook instrumenten die nauwelijks gebruikt worden.’
Heeft u een speciale groene tip specifiek voor (jonge) cardiologen?
‘Schrijf kleine hoeveelheden medicatie voor als eerste uitgifte. Want als medicatie niet bevalt maar er is voor een half jaar uitgifte gedaan, dan wordt veel verspild. Wijs mensen erop dat ze overgebleven medicijnen bij de apotheek kunnen inleveren. Die restanten worden nog vaak door het toilet gespoeld, waardoor ze in het oppervlaktewater terechtkomen. Waterzuiveringsinstallaties kunnen niet alle medicatie even goed zuiveren.’
Hoe is de handreiking ontvangen?
‘We kregen veel mooie reacties. Het document is al vaak doorgestuurd en gedownload. Het bereikt niet alleen arts-assistenten, maar is bijvoorbeeld ook gepresenteerd aan de raad van bestuur van het Isala ziekenhuis en op het Congres Duurzame Zorg van VWS. Voor cardiologen is de handreiking ook zeker relevant.’
Beeld: archief van NieuwkerkAstrid van Nieuwkerk
Is: arts-onderzoeker Cardiologie bij het Amsterdam UMC
Staat in de spotlight omdat: zij heeft meegewerkt aan de handreiking De Jonge Specialist: groen, groener, groenst
Meer informatie: dejongespecialist.nl/2021/de-jonge-specialist-gaat-groengroener- groenst